sibche-blue-logo
دانلود برنامه از سیب ایرانی

منطقه حفاظت شده هفتاد قله

در استان مرکزی در ۲۵ کیلومتری اراک زیستگاه مطمین و بزرگی به نام هفتاد قله وجود دارد ک زیستگاه حیوانات، پوشش گیاهی انبوه و کتیبه هایی با قدمت ۴۰۰ ساله می باشد.

در سال ۱۳۴۹ دولت پهلوی محدوده ای از این منطقه شامل کوه های هفتاد قله، بره زرد و سیبک، توسط سازمان شکاربانی و نظارت بر صید به عنوان «منطقه شکار ممنوع» اعلام کرد و پس از آن در سال ۱۳۵۳ خورشیدی با اضافه شدن نواحی و کوه های دیگری توسط سازمان حفاظت محیط زیست به این منطقه، عنوان «منطقه حفاظت شده هفتاد قله» را به خود گرفت.

منطقه هفتاد قله به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و پوشش گیاهی انبوه و وفور جانوران وحشی قابل شکار، همواره یکی از تفریحگاه های تاریخی ایران و از زمان های قدیم مورد توجه بوده است. منطقه هفتاد قله در دوران قاجاریه، یکی از شکارگاه های پادشاهان قاجار محسوب می شده و وجود سنگ نوشته های باقی مانده در دیواره های صخره ای دره چکاب، بیانگر شکار صدها قوچ و میش در یک روز می باشد. حدود ۶۲ کتیبه در کوه های هفتاد قله حک گردیده است که تاریخ تعدادی از آن ها به ۴۰۰ سال قبل می رسد و در برخی از آن ها ذکری از سرسبزی و وفور شکار درج شده است. منطقه حفاظت شده هفتاد قله با مساحت ۸۱۱۲۵ هکتار، دارای آب و هوای نیمه خشک است. از خصوصیات عمده این آب و هوا بارندگی مداوم در فصل زمستان، تابستان های گرم و کم باران و وجود دو فصل مجزای خشک و مرطوب در طول سال است.

منطقه حفاظت شده هفتاد قله دارای پوشش گیاهی غنی و به ویژه درختان کهنسال است و در کوه های اطراف آن درختچه های بزرگ و کوچک وجود دارد. در بررسی فلور منطقه هفتاد قله در سه دوره رویش کامل، ۲۰۵ گونه از گیاهان نهاندانه شناسایی شده اند. این گونه ها به ۱۵۳ جنس از ۴۱ خانواده تعلق دارند. بیشترین تنوع گونه ای در این منطقه به ترتیب مربوط به خانواده های کاسنی، نعناع، شب بو، گندمیان، چتریان پروانه آسا، میخک، گاوزبان، لاله، میمون و آلاله می باشند. گروهی از گونه های گیاهی منطقه حفاظت شده هفتاد قله دارویی و معطر بوده که مهم ترین آن ها عبارتند از شیرین بیان، سوسن بر، کاکوتی، مریم نخودی، شریر، شاتره، ریواس، آلاله، بومادران، درمنه صخره، شکرتیغال، شنگ، خاکشیر، منداب، ازمک، چشم خروس دانه ریز، خوشک، چتر گندمی، بذرالبنج، کمای ایرانی و شمدانی.

در ایران ۵۰۲ گونه پرنده شناسایی شده است که ۷۱ گونه از ۲۶ خانواده آن در منطقه هفتاد قله زندگی می کنند و ۶۲ درصد از آن ها مهاجر و بقیه بومی منطقه می باشند. از میان پرندگان شکارچی در این منطقه حفاظت شده، دلیجه، عقاب طلایی و سارگپه بومی منطقه بوده و شاهین، هما و سنقر گندمی مهاجر می باشند.
منطقه هفتاد قله زیستگاه بسیار ارزشمند و مناسبی است برای پستانداران بزرگ بومی ایران که در مناطق استپی مرکزی ایران زیست می نمایند که از جمله آن ها می توان به کل و بز (پازن)، قوچ و میش، آهو و گراز اشاره نمود. در واقع پازن منطقه هفتاد قله، نماد محیط زیست طبیعی استان مرکزی است.

برخی از گوشتخواران که از جایگاه اکولوژیکی والایی در رأس هرم غذایی برخوردارند نیز در این منطقه زندگی می کنند که می توان از گرگ، شغال، روباه، کفتار، گربه وحشی، رودک و پلنگ نام برد.

شرایط اقلیمی خشک و پوشش گیاهی بوته ای منطقه هفتاد قله محیط مناسبی برای زیست انواع خزندگان می باشد. از راسته لاک پشت ها یک گونه لاک پشت مهمیزدار در دشت ها و دامنه های این منطقه زندگی می کند. راسته سوسمارها شامل ۸ خانواده و ۱۱۲ گونه هستند که به جز لوس مار و بزمجه بقیه نام فارسی ندارند و آن ها را سوسمار یا مارمولک می نامند.

دوزیستان منطقه را گونه هایی از قورباغه ها و وزغ تشکیل می دهند که عمدتاُ در آب های راکد اطراف روستاها و چشمه های منطقه یافت می شوند.

چشم اندازهای زیبا، تنوع و شگفتی جوامع گیاهی و زیست انواع گوناگون جانوران، این منطقه را به یک موزه و آزمایشگاه طبیعی برای علاقه مندان به طبیعت و علوم زیستی بدل نموده است به طوری که همه ساله شمار بسیاری از علاقه مندان، محققین و دانش پژوهان رشته های مختلف از این منطقه بازدید می نمایند.

شایان ذکر است جهت تردد و یا بازدید از منطقه نیاز به مجوز از اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی دارد.

دسترسی منطقه حفاظت شده هفتاد قله


موقعیت منطقه حفاظت شده هفتاد قله :

در ۲۵ کیلومتری شرق اراک، ۱۵ کیلومتری شمال غربی محلات، ۳۰ کیلومتری شمال خمین و ۳۵ کیلومتری شمال غربی دلیجان واقع شده است.